سفارش پرینت از تلگرام ، واتساپ

سیامک صمدپور
دسامبر 23, 2022

آشنایی کامل با انواع کاغذ و نقش آن در صنایع مختلف - صفر تا صد کاغذ

سیر تا پیاز کاغذ، هر آنچه که باید درباره کاغذ بدانید

مقدمه

از دوره غارنشینی، سنگ‌نوشته‌ها و دیوارنوشته‌هایی برجای مانده است. انسانِ آن زمان برای رساندن منظورش به هم نوعان خود و یا نشانه‌گذاری، از این علائم کتبی استفاده می‌کرده است. با گذشت زمان و اختراع رسم‌الخط، این سنگ‌نوشته‌ها به پوست‌نوشته تبدیل شدند و افراد بر روی پوست حیوانات مطالب زیادی را می‌نوشتند. این چرخه ادامه پیدا کرد تا انسان انواع کاغذ را اختراع کرد. در قرن‌های بعدی و با انقلاب صنعتی از کاغذ در بسیاری از صنایع دیگر به غیر از صنعت چاپ نیز استفاده شد. امروزه بدون کاغذ بسیاری از صنایع مانند صنایع چاپ و بسته‌بندی و حتی مواد غذایی نمی‌توانند به حیات خود ادامه دهند.

با گذشت قرن‌ها و با وجود روی کارآمدن تکنولوژی‌هایی مثل کامپیوتر، اینترنت و انواع کتاب الکترونیکی، کاغذ هنوز جایگاه ویژه‌ای در انتقال اطلاعات، کسب دانش، بسته‌بندی، بهداشت و جنبه‌های مختلف زندگی مردم عصر حاضر دارد و انواع کاغذ در ابعاد و جنس‌های مختلف برای این منظور تولید می‌شود. در این مطلب جامع روند تکامل کاغذ را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد و سپس به معرفی انواع کاغذ و نقش آن در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.

روند تکامل کاغذ در طول تاریخ

اولین ماده‌ای که برای نوشتن استفاده شد، خاک رس بود که زمان زیادی برای ساختن آن لازم نبود. اما اشکال اینجا بود که خیلی سنگین و غیرقابل حمل بود و بعد از مدتی نوشته‌های روی آن از بین می‌رفتند. در برخی از مناطق از ورق‌های چرمی و پوستی مثل پاپیروس استفاده می‌کردند و در برخی از کشورهای باستانی مثل چین از ورق‌های ابریشمی که خیلی هم گران بودند، استفاده می‌شد.

نظریه‌های بسیاری در مورد اختراع کاغذ وجود دارد، عده‌ای می‌گویند که کاغذ در حوالی میلاد مسیح به شکل تقریبا مشابه با کاغذ امروزی در کشور چین اختراع شده است. نتیجه‌گیری کلی مورخان با توجه به شواهد و قراینی که از حدود 100 سال قبل از میلاد به‌جای مانده است، این است که یک مرد چینی به نام تسای لان (T’sai Lun) کاغذ را اختراع کرده است.

جالب است بدانید که این مرد چینی از فرآیند کندوسازی زنبورهای عسل که به‌صورت بافت فیبر مانند هستند، الهام گرفت و به فکر این افتاد که کاغذی با پیوستگی مشایه کندوی زنبور عسل بسازد. اگرچه وی اولین کسی نبوده است که بافت‌های فیبری ایجاد کرده است، ولی توانسته بود با واردکردن این روش به هنر ساخت کاغذ، انقلابی در کاغذسازی ایجاد کند. زیرا تا قبل از آن بر روی پوست حیوانات یا ابریشم می‌نوشتند که همانطور که گفته شد، نوشتن روی ابرشیم برای کسانی که از این روش استفاده می‌کردند، خیلی گران تمام می‌شد و بیشتر مختص به ثروتمندان و طبقه اشراف جامعه بود.

اختراع کاغذ و ارتباط آن با جاده ابریشم و شکوفایی چین

در این مورد اختلاف عقیده وجود دارد، در برخی منابع آمده است که در ابتدایی‌ترین سطح، کاغذ از الیاف بازیافتی مانند پنبه و لباس‌های مندرس ساخته شده است. این نوع کاغذ را که از الیاف‌های کوچک درست می‌شده، با خیس کردن و هم‌چنین خشک کردن مجدد به دست می‌آمده است که طرز ساخت این فیبرها در آن زمان، کار ساده‌ای نبوده است.

در یک کتاب تاریخی معتبر که چندین قرن بعد از اختراع کاغذ نوشته شده، آمده است: «در دوران باستان نوشتن بر روی بامبو یا بر روی تکه‌های ابریشم معمول بوده است که در آن دوران به‌طور خلاصه آن‌ها را ژی (Ji) می‌نامیدند. اما ابریشم گران‌قیمت و بامبو نیز سنگین بود. ساخت این دو نوع کاغذ راحت نبود و زیاد مناسب نوشتن نبودند. سپس تسای لان با استفاده از پوست درختان، لباس‌های مندرس، نعناع، فلس ماهی و موم زنبورعسل کار را راحت‌تر کرد و کاغذ اولیه را اختراع کرد.

در منبع دیگری آمده است که تسای لان چینی از پوست درخت توت خمیری درست کرد و آن را به‌صورت ورقه درآورد و به‌عنوان اولین کاغذ استفاده کرد. او بعدها کشف کرد که با اضافه کردن موم عسل و فلس پوست ماهی می‌تواند خمیری درست کند که کیفیت کاغذ را بالا ببرد. او در سال 105 گزارش خود را مبنی بر روند ساخت کاغذ به امپراتوری وقت ارائه داد و لوح ستایش برای توانایی خود را نیز از امپراتور دریافت کرد.

این نوع کاغذ در آن زمان به‌طور وسیعی در چین مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین، از طریق جاده ابریشم به سایر نقاط جهان صادر می‌شده است و در اکثر مناطق جهان هم استفاده می‌شده است. از آن زمان به بعد این کاغذها در چین و سایر مناطق جهان با عنوان «کاغذ مارکوس تسای» که مارکوس عنوان دریافتی از امپراتور بود. استفاده از کاغذ برای نوشتن، تقاضای داخلی ابریشم در کشور چین را کاهش داد که بسیار گران‌تر از کاغذ بود. همین مسأله باعث شد که چینی‌ها بتوانند از آن زمان به بعد، ابریشم بیش‌تری به اروپا صادر کنند که دوست‌دار کالاهای لوکس بودند و این‌چنین بود که اختراع و تولید کاغذ در عصر طلایی چین تأثیر زیادی داشت و باعث احداث و رونق جاده ابریشم نیز شد.

ورود صنعت کاغذ به خاورمیانه

برای مدت طولانی، چینی‌ها از راز تولید کاغذ محافظت می‌کردند و حتی سعی می‌کردند دیگر مراکز تولید کاغذ در شرق آسیا را از بین ببرند تا تولید کاغذ در انحصار خود آن‌ها باقی بماند. در سال 751 میلادی، ارتش تانگ چین در طی یک جنگ طولانی در نزدیکی رودخانه تالاس توسط ترکان عثمانی شکست خوردند. برخی از سربازان چینی و کارگران ساخت کاغذ دستگیر شدند و به سمرقند که آن زمان در دست امپراتوری عثمانی بود، منتقل شدند. اعراب ساخت کاغذ را از زندانیان چینی آموختند و اولین صنعت کاغذ در بغداد و در حوالی ساعت 800 میلادی ساخته شد، برخی مورخان ساخت کارخانه کاغذ در بغداد در این سال را به ایرانیان نسبت داده‌اند.

ساخت کاغذ در ایران و نقش ایرانیان در بهبود کیفیت کاغذ

در قرن هشتم میلادی، نخستین کارخانه تولید خمیر کاغذ در بغداد که بخشی از بازار ایران در آن زمان بود، ساخته شد. مقامات و کارشناسان ایرانی در آن زمان دستور دادند که برای نوشتن از کاغذ به‌جای پوست استفاده شود. به این ترتیب کاغذ جایگزین پاپیروس شد و در خیلی از سرزمین‌های دیگر مانند فلسطین، مصر، تونس و مراکش با الهام از بازار کاغذ ایران، کارخانه‌های کاغذسازی ساخته شد. اگرچه در این کشورها هم کاغذ ساخته می‌شد، اما کاغذ ایرانی از مرغوبیت بالاتری برخوردار بود و طرفداران زیادی داشت و نام کاغذ خراسانی در نسخه‌های کاغذی قرانی و کتاب‌های قدیمی دیگر به چشم می‌خورد.

ایرانیان نوآوری‌های جالب در بهبود کیفیت کاغذ انجام داده‌اند. با توجه به اینکه ایرانیان قبل از اختراع کاغذ، بر روی چرم می‌نوشتند و تجربه زیادی در ساخت ورق‌های چرمی داشتند، از این تجربیات در ساخت کاغذهای جدید استفاده کردند. برای مثال از پوست نارگیل استفاده کردند تا کاغذ را برای نوشتن با جوهر مناسب‌تر کنند. ایرانیان از چغندرقند نیز برای بهبود کیفیت کاغذ استفاده کردند.

ورود کاغذ به اروپا و استفاده از درخت برای تولید انواع کاغذ

ایرانی‌ها نیز طرز ساخت کاغذ را مخفی نگه داشتند و اروپاییان تا چند قرن بعد نمی‌دانستند ساخت کاغذ چگونه است. با شروع قرن سیزدهم میلادی، دانش ساخت و استفاده از کاغذ به اروپا راه یافت. کارخانه‌های اروپایی کاغذ را با آب مخصوصی به‌صورت نیمه مکانیکی تهیه می‌کردند که این کار در کاهش هزینه‌های تولید کاذ مؤثر بود، اما حجم تولید توسط این غلتک‌های مکانیکی نیز محدود بود. در سال 1680 میلادی و اختراع تجهیزات مکانیکی جدید، فرآیند ساخت کاغذ در اروپا بهینه شد و روش‌های مکانیکی مناسب برای ساخت کاغذ ابداع شدند.

در سال 1800 میلادی تولیدکنندگان کاغذ در اروپا کشف کردند که مواد خام کاغذسازی می‌تواند از صنعت کشاورزی به دست بیاید. به همین جهت زمین‌هایی برای تولید مواد اولیه کاغذ زیر کشت رفت. این مواد اولیه شامل محصولاتی مانند کتان و برخی محصولات فیبری بودند. این یک بهبود در ساخت کاغذ محسوب می‌شد و تنها ایرادی که داشت، هزینه بالای آن بود و به همین علت در سال 1850 میلادی درختان جنگلی را جایگزین محصولات کشاورزی مانند کتان کردند. یکی دیگر از تغییرات در صنعت کاغذسازی که از سوی اروپائیان انجام شد، ساخت ماشینی به عنوان فوردرینیر (Fourdrinier) بود که یک ماشین کاغذسازی تقریبا کامل بود. از آنجاییکه در آن زمان، درختان جنگلی در بسیاری از نقاط جهان قابل‌دسترسی بودند، کارخانه‌های زیادی در سراسر جهان در نزدیکی جنگل‌ها ساخته شدند. این نوآوری‌ها به‌طور چشمگیری زمان و هزینه ساخت انواع کاغذ را کاهش دادند.

مواد اولیه کاغذ چه هستند؟

نیمی از فیبری که امروزه برای تولید کاغذ به کار می‌رود، از چوب درختان به دست می‌آید. برخی دیگر از مواد تشکیل‌دهنده فیبر اولیه برای تولید کاغذ، روزنامه‌های بازیافتی، مواد گیاهی و پارچه‌های بازیافتی هستند. معمولا از درختان مخروطی شکل مانند کاج و صنوبر برای ساخت انواع کاغذ استفاده می‌شود، زیرا فیبرهای سلولزی در خمیر به دست‌آمده از این نوع درختان جنگلی بیش‌تر است و بنابراین کاغذهای مقاوم‌تری از آن‌ها ساخته می‌شوند. البته در حال حاضر به دلیل افزایش تقاضای کاغذ و بهبود تکنولوژی پردازش خمیر، تقریبا از هرگونه درختی برای ساخت کاغذ استفاده می‌کنند.

برخی از گیاهان به غیر از درختان نیز برای کاغذسازی مناسب هستند. در مناطقی که جنگل وجود ندارد برای ساخت کاغذ از کاه، نیشکر، کتان، کنف و خاک‌اره نیز استفاده می‌کنند. برخی از کاغذهای با کیفیت بالا از کتان ساخته می‌شوند. از لباس‌های پنبه‌ای و کتانی کهنه نیز برای تهیه کاغذ استفاده می‌شود که این انواع کاغذ ساخته شده با کتان و پنبه معمولا برای حواله‌های بانکی و گواهینامه‌های امنیتی استفاده می‌شوند. از مواد زائد کارخانه‌های نساجی و پوشاک نیز در ساخت کاغذ استفاده می‌شود.

سایر مواد اولیه در تولید کاغذ عبارت‌اند از:

انواع سفیدکننده‌ها و رنگ‌ها
مواد پرکننده مانند گچ، رس و اکسید تیتانیوم
مواد دارای لعاب مانند رزین، چسب و نشاسته

فرایند تولید کاغذ

مواد اولیه یعنی درختان جنگلی، کاه، نیشکر، کتان، پنبه و غیره برای تبدیل شدن به خمیرکاغذ به کارخانه منتقل می‌شوند و سپس از این مواد اولیه استفاده می‌شود و انواع کاغذ معمولا در دو مرحله ساخته می‌شود:

مرحله اول: الیاف سلولزی از منابع مختلف استخراج می‌شوند و به پالپ (خمیر) تبدیل می‌شوند.
مرحله دوم: خمیر با آب مخلوط شده و روی ماشین کاغذسازی قرار داده می‌شود و به‌صورت مسطح در می‌آید، خشک می‌شود و در نهایت ورق کاغذ و رول کاغذ به دست می‌آید.

خمیرکاغذ چگونه تولید می‌شود؟

به طور معمول، هر کارخانه‌ای برای تهیه خمیرکاغذ از مواد مختلفی استفاده می‌کند. هر کشور و هر کارخانه‌ای با توجه به میزانی که به محیط‌زیست اهمیت می‌دهد و یا با توجه به نوع مرغوبیت کاغذ، مواد پالپ یا خمیر کاغذ را تهیه می‌کند. در هر کارخانه‌ای برای تهیه خمیرکاغذ، مواد فیبری انتخاب‌شده بسیار مهم هستند. در حال حاضر در اکثر کارخانه‌های کاغذسازی دنیا، برای تهیه خمیرکاغذ مرغوب از خمیر چوب استفاده می‌شود که چوب آن نیز از عمدتا از درختان مخروطی شکل مانند صنوبر یا کاج هستند.

برخی کارخانه‌ها از مواد فیبری غیرچوبی استفاده می‌کنند و از مقادیر باکیفیت بالا از پارچه‌های پنبه‌ای و کتانی استفاده می‌کنند که این مواد دارای مقاومت و دوام بالاتری از چوب درختان هستند. برخی دیگر از کارخانه‌ها از مواد فیبری غیرجنگلی با کیفیت پایین‌تر مانند کاه، بامبو یا همان چوب خیزران استفاده می‌کنند که این مواد برای تولید الیاف کاغذ نیز کاربرد دارند. کاغذهایی که از این مواد به دست می‌آیند مرغوبیت پایین‌تری دارند.

برای تهیه خمیرکاغذ، خمیر نیمه آماده را با آب مخلوط می‌کنند سپس آن را در یک غلاف فولادی ضدزنگ غول‌پیکر، بنام پالپر (خمیرساز) می‌ریزند. سپس مواد را برای ایجاد یک اسپری فیبری مانند مخلوط می‌کنند. برای تولید کاغذ با کیفیت بالا که برای بسته‌بندی و موارد مشابه استفاده می‌شود، لازم است که مواد نامرغوب با استفاده از یک سری صفحات مخصوص تعبیه شده در دستگاه، حذف شوند. هدف از فرآوری خمیرکاغذ، حذف ماده‌ای بنام لیگنین (lignin) بدون ایجاد مشکل برای ماده اصلی خمیر کاغذ است که فیبر نام دارد.

فرآوری خمیرکاغذ باعث حذف ناخالصی‌ها و آزادشدن فیبر خالص می‌شود. مراحل فرآوری خمیرکاغذ با روندی که گفته شد مانع از تغییر رنگ یا فروپاشی کاغذ در هنگام استفاده می‌شود. البته به طور مجدد لازم به ذکر است که روند تولید و فرآوری خمیر (پالپ) برای ساخت کاغذ در کارخانه‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است و روشی که در این مطلب بیان شد، روش غالب در اکثر کارخانه‌ها است. جالب است بدانید خمیر (پالپ) به دو روش مکانیکی و شیمیایی تهیه می‌شوند و کاغذهای تولیدشده از خمیرهای مکانیکی و شیمیایی، استفاده‌های متفاوت دارند.

پالپ (خمیر) مکانیکی چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

با توجه به اینکه برای تهیه کاغذ از چوب تنه درختان استفاده می‌شود، مقدار قابل‌توجهی از پوست درختان نیز همراه این چوب‌ها است. پوست چوب، ماده مناسبی برای ساخت کاغذ نیست. بنابراین اولین فرایند در تهیه خمیر مکانیکی، حذف پوست از الوار چوبی است. البته این مواد اضافی، دورریز نیستند و به عنوان منبع انرژی کارخانه کاغذسازی استفاده خواهند شد.

این دستگاه مکانیکی یک دستگاه بزرگ شامل یک دیسک چرخشی و صفحه فولادی ثابت است. معمولا گرما و مواد شیمیایی برای کمک به این روند استفاده می‌شوند. کاغذهای ساخته‌شده از پالپ مکانیکی، به‌عنوان کاغذ «چوب» شناخته می‌شوند. در فرایند خمیرسازی مکانیکی، انرژی قابل‌توجهی مصرف می‌شود. با این حال مزیت تولید خمیرها به روش مکانیکی این است که زباله بسیار کمی تولید می‌شود و تقریبا 95 درصد مواد خام قابلیت تبدیل‌شدن به خمیرکاغذ را دارند. همان‌طور که قبلا گفته شد کاغذهای ساخته شده با پالپ مکانیکی به‌عنوان «کاغذ با فیبر چوبی» نیز شناخته می‌شوند. این کاغذها به‌طور معمول مقرون به‌صرفه هستند و یک نمونه از این کاغذهای چوبی، کاغذهای روزنامه هستند.

پالپ (خمیر) شیمیایی چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

همانند پالپ مکانیکی، روند تولید با تنه درختان آغاز می‌شود. قطعات تنه درختان در ابتدا به صورت تکه‌هایی کوچکی از چوب هستند که که با طولی در حدود 1 تا 2/1 اینچ و ضخامتی در حدود 2/1 تا 4/1 اینچ بریده می‌شوند. تراشه‌های چوب داخل یک ماشین غول‌پیکر قرار می‌گیرند تا با آب گرم و مواد شیمیایی ترکیب شوند. این روند به جابجایی هوا کمک می‌کند تا تراشه‌ها به‌راحتی به فیبر تبدیل شوند. سپس، تراشه‌های چوب با برخی از مواد شیمیایی به یک اجاق‌گاز بزرگ منتقل می‌شوند. تراشه‌های چوب و مواد ترکیبی آن به مدت حدود دو ساعت، در دمایی حدود 350 درجه فارنهایت گرما می‌بینند. ترکیبی از بخار، مواد شیمیایی و فشار حاصل از گرما، باعث می‌شود که تراشه‌های چوب شکل یکپارچه به خود بگیرند.

حاصل این مراحل، ایجاد ورقه‌های فیبری چوبی است که مایعی سیاه‌رنگ نیز داخل این ورقه‌های فیبری چوبی وجود دارد که به «مشروب سیاه» معروف است. در مرحله بعد مشروب سیاه باید از مواد لولیه حذف شود و تنها فیبر برای تهیه کاغذ باقی بماند. در نهایت، فیبر باقیمانده به روش‌های مختلفی تمیز می‌شود و گاهی حتی سفید می‌شود تا کیفیت کاغذ تا حد ممکن بالا باشد. در این پروسه، معمولا مشروب سیاه، تنها زباله یا ماده زائد به وجود آمده است. کاغذهای ساخته‌شده از خمیر شیمیایی معمولا روشن‌تر، نرم‌تر و با کیفیت بهتری از همتایان مکانیکی خود هستند.

ماشین کاغذسازی چگونه کار می‌کند؟

ماشین‌آلات کاغذسازی شامل 4 بخش اصلی هستند:

پایانه مرطوب (Wet End)
بخش پرس مرطوب (Wet Press Section)
بخش خشک‌کن (Dryer Section)
بخش غلتک‌زنی (Calender Section)

هدف اصلی در ماشین کاغذسازی این است که فیبرهای مرطوب را بردارید، آن‌ها را فشار دهید، خشک کنید و سپس صاف و ورقه ورقه نمایید یا به‌صورت رول درآورید.

پایانه مرطوب (Wet End)

پالپ (خمیر) کاغذی که در مرحله قبل (تهیه خمیرکاغذ) به دست آمده است مخلوطی از آب، فیلرها یا پرکننده‌ها و مواد اضافی است که وارد یک تسمه باریک در ماشین کاغذسازی می‌شود. این تسمه معمولا از یک شبکه تورمانند ساخته شده است که همه فیبرها را به یک جهت هدایت کند. شبکه‌ای از فیبرها در این تسمه مسیر خمیرهای کاغذ را مشخص می‌کنند. این قسمت از دستگاه کاغذسازی دارای حداقل یک غلتک برای فشار دادن فیبر به‌طرف تسمه است تا اطمینان حاصل شود که دانه‌های کاغذ در جهت درست حرکت می‌کنند.

بخش پرس مرطوب (Wet Press Section)

در این بخش، خمیر از تسمه شبکه‌ای بر روی یک تسمه نمدی‌شکل انتقال داده می‌شود. نمد استفاده شده در این تسمه، معمولا از جنس پشم مصنوعی است. این قسمت از یک سری غلتک‌های قدرتمند ساخته شده است تا از این طریق مایع داخل پالپ (خمیر) به داخل نمد پشمی کشیده شود. قسمت پشمی دستگاه که حالت چرخشی یا غلطکی دارد، خمیر را خشک می‌کند و رطوبت پالپ را تا حدود زیادی از بین می‌برد.

بخش خشک‌کن (Dryer Section)

هنگامی‌که خمیر وارد بخش خشک‌کن می‌شود، فرآیند شکل‌دهی کاغذ آغاز می‌شود. این بخش از دستگاه از یک سری غلتک‌های گرم با دمای بالا تشکیل شده است. همچنین یک تسمه نمدی نیز در این بخش تعبیه شده است تا رطوبت و نم نهایی در خمیر را بیرون بکشد.

بخش غلتک‌زنی (Calender Section)

آخرین قسمت دستگاه «بخش غلتک‌‌زنی» نام دارد. این بخش شامل غلتک‌هایی است که در جهت مخالف یکدیگر در حال چرخش هستند و برای فشار بر روی کاغذ و مسطح‌کردن نهایی کاغذ استفاده می‌شوند. هر چه تعداد این غلتک‌های مخالف یکدیگر بیشتر باشند، کاغذ صاف‌تری تهیه می‌شود.

کشورهای عمده تولیدکننده کاغذ

تقریبا 400 میلیون تن کاغذ در هر سال، در سطح جهان تولید و مصرف می‌شود. تقاضای مصرف کنونی تقریبا بیش از دو قطعه کاغذ در هر ساعت به ازای هر فرد در جهان است. درست است که رایانه و اینترنت می‌تواند کار کاغذ را انجام دهد، اما کاغذ بیش‌تر جزء لوازم اداری و آموزشی است و کاربردهای خاص خود را دارد. دنیای مدرن پر از محصولات کاغذی مانند مجلات، کیسه‌های کاغذی، بسته‌بندی هدیه، برچسب‌ها، روزنامه‌ها، کتاب‌های رنگ‌آمیزی، بسته‌بندی مواد غذایی و غیره است.

در آمارهای جدید در زمینه تولید کاغذ در دنیا، چین بیش‌ترین کاغذ را تولید می‌کند اما آلمان و ایالت متحده امریکا عمده‌ترین صادرکننده‌های کاغذ در دنیا هستند. در ادامه مطلب به بررسی تولیدکنندگان عمده انواع کاغذ در دنیا خواهیم پرداخت.

کشور اول: چین

چین در سال 2004 با تولید 5/49 میلیون تن کاغذ در رتبه دوم جهان قرار گرفت. فقط یازده سال بعد صنعت روبه رشد کاغذ چین، بیش از دو برابر افزایش یافت و 100/107 میلیون تن کاغذ در سال 2015 تولید کرد و به رتبه اول تولیدکنندگان انواع کاغذ در جهان رسید که البته بخش عمده‌ای از آن در داخل این کشور مصرف می‌شود و به همین علت هنوز در زمینه صادرات کاغذ در رتبه اول قرار ندارند.

این رقم شامل 850/8 میلیون تن کاغذ خانگی و بهداشتی است. در سال‌های 2011 تا 2015 صادرات کاغذ چین با افزایش 1/46 درصدی همراه بوده است. پیش‌بینی‌ها در این زمینه حاکی از این است که در طول چند سال آینده کشور چین در امر صادرات کاغذ از کشور آلمان نیز پیش خواهد افتاد و رتبه اول صادرات کاغذ را نیز به خود اختصاص خواهد داد.

کشور دوم: ایالت متحده امریکا

صنعت کاغذ در ایالت متحده امریکا به‌طور رسمی در سال 1730 میلادی شروع به کار کرد. کارخانه‌های امریکا برای ساخت خمیرکاغذ از فیبرهای بازیافتی مانند کاغذ بازیافتی نیز استفاده می‌کنند. جالب است بدانید امریکا یکی از عمده‌ترین مصرف‌کننده‌های انواع کاغذ نیز هست به‌طوری که 8/66 درصد مصرف‌کنندگان جهان، آمریکایی‌ها هستند. در سال 2015 کشور امریکا 52 میلیون تن کاغذ تولید کرده است.

کشور سوم: ژاپن

ژاپنی‌ها کاغذهای قدیمی و سنّتی خود را به‌عنوان یک گنجینه ملی می‌دانند و از آن‌ها نگهداری می‌کنند. نام برخی از این کاغذهای هنری قدیمی عبارت‌اند از چیوگامی و اونریو. صنعت کاغذسازی در ژاپن، گاهی با کاهش تولید نیز همراه بوده است و این کاهش تولید به دلیل کاهش تقاضای داخلی بوده است، زیرا ژاپنی‌ها خیلی خوب خودشان را با فناوری همگام ساخته‌اند. با این حال تولید کاغذ ژاپنی‌ها در سال 2015 برابر 3/26 میلیون تن بوده و با این مقدار تولید در رتبه سوم تولیدکنندگان جهان قرار گرفته است.

کشور چهارم: آلمان

در سال‌های اخیر، آلمان به‌عنوان یک کشور پیشرو صادرکننده انواع کاغذ در دنیا مطرح شده است. افزایش تقاضا برای بسته‌بندی‌های هدیه و لوازم، جزء اصلی صادرات کاغذ کشور آلمان است و تولید انواع کاغذ برای این بخش باعث شده است که صنعت تولید کاغذ در کشور آلمان، رونق خاصی داشته باشد.

کشور پنجم: کره جنوبی

تحلیلگران از کاهش تولید کاغذ در کره جنوبی نگران هستند. این در حالی است که اعداد و ارقام جای نگرانی نمی‌گذارند و تولید کاغذ در کره جنوبی کاهش جزیی داشته است؛ مثلا در سال 2015 تولید کاغذ، 569/11 میلیون تن بوده است. 653/11 میلیون تن تولید کاغذ در سال 2014 نشان‌دهنده همین کاهش جزیی تولید کاغذ در کره جنوبی است.

کشور ششم: برزیل

صنعت کاغذ در برزیل با شهرت برای جنگل‌زدایی همراه است که 357/10 میلیون تن کاغذ در سال می‌سازد. کارخانه‌های کاغذ و پالپ در برزیل دارای پرونده‌های جهانی هستند، زیرا به‌صورت بی‌رویه درخت‌ها را قطع می‌کنند و جنگل‌زدایی می‌کنند. گفته می‌شود که کارخانه‌ای در استان ماتو گروسو دو سول در برزیل بزرگ‌ترین واحد تولیدی در جهان را دارد. این کارخانه از کاشت اوکالیپتوس برای مواد خام کاغذ استفاده می‌کند و کاغذ کرافت را تولید می‌کند.

کشور هفتم: فنلاند

تولید کاغذ جنگلی فنلاند معادل 310/10 میلیون تن کاغذ و مقوا در سال است. همچنین کشور فنلاند دارای صنعتی بنام صنایع جنگلی است و در این صنعت مدل‌های عملیاتی برای تشویق کارکنان، مدارس، دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی ایجاد کرده است تا با همکاری یکدیگر در جهت افزایش مهارت‌های حرفه‌ای، بهبود رضایت شغلی و بهره‌گیری از تلاش‌های جهانی در زمینه محیط‌زیست گام‌های مؤثری بردارند.

کشور هشتم: کانادا

شروع به کار صنعت کاغذ در کشور کانادا، در اوایل سال 1800 میلادی بوده است و مراکز عمده تولید انواع کاغذ در کانادا در حوالی استان‌های انتاریو و کبک قرار دارند. کانادا در سال‌های اخیر میزان تولید کاغذ خود را کاهش داده است و در رتبه هشتم تولیدکنندگان انواع کاغذ در جهان قرار گرفته است.

کشور نهم: سوئد

کشور سوئد سرمایه‌گذاری 3/2 میلیارد دلاری در بخش تحقیقات و 2 میلیارد دلاری در بخش دولتی و اداری، برای علم حفاظت از جنگل در دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز دیگر انجام داده است. از دهه 1980، کشور سوئد عزم عمومی برای اصلاح صنایع جنگلی را آغاز کرد و در نتیجه این عزم عمومی، کارخانه‌های کاغذ، مقدار کاربرد مواد آلی را در کارخانه‌ها تا 90 درصد کاهش دادند. به همین جهت انتشار گازهای گوگرد و سایر گازهای گلخانه‌ای در این کشور تا 90 درصد کاهش یافت و در عین حال تولید کاغذ تا 30 درصد افزایش یافت، تا جایی که تولید کاغذ این کشور در سال 2015 به 165/10 میلیون تن رسید.

کشور دهم: ایتالیا

ایتالیا با تولید 840/8 میلیون تن انواع کاغذ در سال، رتبه دهم کشورهای تولیدکننده کاغذ را به خود اختصاص داده است. صنعت کاغذ ایتالیا، یک صنعت رو به رشد است. منطقه لوکای ایتالیا، از قرن سیزدهم میلادی در حوزه تولید انواع کاغذ فعال بوده است و از این لحاظ در اروپا شناخته شده بوده است.

انواع کاغذ

کاغذ در انواع مختلف، با اندازه‌های مختلف و همچنین وزن‌ها و ضخامت‌های مختلف وجود دارد. انواع اسناد اداری اهداف مختلفی دارند و به همین ترتیب انواع کاغذ متناسب با هر نیازی وجود دارد. همان‌طور که می‌دانید کاتالوگ‌ها و بروشورهای زیادی از کاغذ تهیه می‌شوند. تصمیم‌گیری در مورد انتخاب نوع کاغذ، بعضا سخت‌ترین انتخاب در یک فرآیند اداری، تبلیغاتی یا انتشاراتی است و بنابراین بهتر است انواع کاغذ را بشناسید تا هنگام خرید انواع کاغذ از این شناخت استفاده لازم را داشته باشید.

کاغذ باند (Bond paper)

این نوع کاغذ قوی‌تر و بادوام‌تر از کاغذهای با کیفیت متوسط دیگر است؛ زیرا برای ساخت این نوع کاغذ به‌جای اینکه از خمیر چوب با درجه پایین استفاده شود، بیشتر از خمیر پارچه استفاده شده است. این نوع کاغذها از ماندگاری بیشتری برخوردار هستند. استفاده معمول این نوع کاغذها در فرآیندهای چاپ الکترونیکی است.

اندازه اصلی کاغذ باند، 17 در 22 اینچ و دامنه وزنی آن بین 16 تا 36 پوند است. البته با توجه به نوع کارخانه‌ای که کاغذ را می‌سازد و نوع کاربرد این کاغذ، ممکن است اندازه‌ها تا حدودی متفاوت از موارد مذکور باشند. این نوع کاغذ معمولا برای نگارش نامه‌های اداری، گزارش‌های تایپ‌شده، پاکت‌های نامه، فاکتورها و بیشتر اسناد چاپ‌شده با استفاده از چاپگرهای لیزری و جوهرافشان مناسب است.

کاغذ بریستول (Bristol Paper)

این نوع کاغذ به‌عنوان تخته بریستول نیز شناخته می‌شود. کاغذ بریستول سبک، ضخیم و بدون پوشش است. اندازه اصلی آن 5/22 در 5/28 اینچ است و به طور معمول دارای ضخامت 006/0 اینچی است. استحکام این نوع کاغذ باعث می‌شود که در ساخت جلد کتاب، بلیت، بروشور، پوشه و پرونده از آن استفاده شود.

کاغذ با پوشش براق (Gloss coated paper)

انواع کاغذ براق معمولا برای انتشار بروشورها و کاتالوگ‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند زیرا درخشش بالایی دارند. از آنجایی جوهر در این نوع کاغذها به‌خوبی خشک می‌شود و ماندگاری دارد، نیازی به لاک مهروموم این کاغذها نیست زیرا جوهر از بین نمی‌رود.

کاغذ پوششی مات (Matt coated paper)

کاغذ مات برعکس کاغذ براق است و درخشان نیست. این نوع کاغذ با جلوه‌ی مات پوشانده شده است و از تابش نور جلوگیری می‌کند. این نوع کاغذ برای انتشار گزارش‌ها، آگهی‌ها و اعلامیه‌ها مناسب است.

کاغذ بازیافتی (Recycled paper)

این نوع کاغذ از کاغذهایی که قبلا استفاده‌شده، تولید می‌شوند. کاغذ بازیافتی برای کسانی مناسب است که در تلاش هستند تا از تأثیرات مخرب بر محیط‌زیست بکاهند و قدمی در این راه برداشته باشند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که کاغذ بازیافتی، ممکن است کمی گران‌تر از کاغذهای معمولی استاندارد باشند، زیرا در مقادیر کم تولید می‌شوند و از این‌رو هزینه تولید برای هر واحد کاغذ معمولا بالا است. این نوع کاغذها برای اکثر اسناد از جمله گزارش‌ها، یادداشت‌ها و فرم‌ها استفاده می‌شوند.

کاغذ با پوشش ابریشمی (Silk coated paper)

در مقابل کاغذ با روکش براق و مات، کاغذ با روکش ابریشمی صاف نیز تولید می‌شود و این روکش ابریشمی باعث می‌شود که کاغذ، سطحی صاف داشته باشد و از درخششی که کاغذهای براق دارند نیز جلوگیری می‌کند زیرا بعضی‌اوقات خواندن متن کاغذهای براق به دلیل براقیت و انعکاس نور، چشم را آزار می‌دهد. کاغذ با پوشش ابریشمی، کاربردهای زیادی دارد مانند استفاده در مجله، کتاب و کاتالوگ.

کاغذ بدون پوشش معروف به کاغذ تحریر (Uncoated paper - plan paper)

به‌طور معمول کاغذهای مورداستفاده در چاپگرهای اداری، بدون پوشش هستند. کاغذهای بدون پوشش برای پذیرش و جذب جوهر بسیار عالی هستند. کاغذهای بدون پوشش مقرون به‌صرفه هستند و در اندازه‌های مختلفی مثل اندازه معروف A4 وجود دارند. از آنجایی که این نوع کاغذها بدون روکش خاصی هستند، این مزیت را دارند که هم برای چاپگرها مورد استفاده قرار بگیرند و هم برای نوشتن با قلم معمولی و دست‌نوشته‌ها استفاده شوند. این نوع کاغذها برای فرم‌ها، سربرگ‌های شرکتی و یادداشت‌های معمولی نیز بسیار ایده‌‌آل هستند.

کاغذ علامت‌دار (Watermarked paper)

کاغذهای علامت‌دار کاغذهای لوکسی هستند که از کیفیت بالایی نیز برخوردار هستند. در این کاغذها برای ایجاد اثر مطلوب و تمایز، الگوی لازم بر روی کاغذ تصویر می‌شود. این نوع کاغذها معمولا یک ویژگی امنیتی برای اسناد مهم هستند و معمولا برای اسناد رسمی مانند سندهای ملکی استفاده می‌شوند.

اندازه و وزن انواع کاغذ

با انواع کاغذ در قسمت قبل آشنا شدید، برای اینکه بتوانید برای انتخاب اندازه کاغذ نیز تصمیم مناسبی داشته باشید، اندازه‌های مرسوم انواع کاغذ در جدول زیر درج شده است.

جدول 1: اندازه‌‌‌‌‌‌‌های مختلف کاغذ

اندازه	طول × عرض (میلی‌متر)	طول × عرض (اینچ)
A 0	841 × 1189 mm	33.1 x 46.8 in
A 1	594 x 841 mm	23.4 x 33.1 in
A 2	420 x 594 mm	16.5 x 23.4 in
A 3	297 x 420 mm	11.7 x 16.5 in
A 4	210 x 297 mm	8.3 x 11.7 in
A 5	148 x 210 mm	5.8 x 8.3 in
A 6	105 x 148 mm	4.1 5.8 in
A 7	74 x 105 mm	2.9 x 4.1 in
A 8	52 x 74 mm	2.0 x 2.9 in
A 9	37 x 52 mm	1.5 x 2.0 in
A 10	26 x 37 mm	1.0 x 1.5 in

بعد از آشنایی با انواع کاغذ و اندازه‌های مختلف آن، باید آشنایی نسبی با وزن و ضخامت هر کاغذ داشته باشید و این نکته هم در انتخاب کاغذ بسیار مهم است و البته اکثر افراد اطلاعی از این طبقه‌بندی ندارند و بیشتر مخصوص افراد متخصص در حوزه نشر و بسته‌بندی است. در جدول زیر وزن کاغذ بر حسب گرم در مترمربع آمده است که به واحد gsm مشهور است. هر چه مقدار gsm یا همان گرم در متر مربع یک کاغذ بالاتر باشد، آن کاغذ از کیفیت بهتری برخوردار است.

جدول 2: وزن انواع کاغذها

وزن (بر حسب گرم در مترمربع)	استفاده معمول
35-55 gsm	اکثر روزنامه‌ها
90 gsm	آگهی‌های تجاری داخل صفحات میانی مجلات کوچک و متوسط
130-250 gsm	پوستر تبلیغاتی با کیفیت خوب
180-250 gsm	جلد مجلات کوچک و متوسط
350 gsm	کارت‌های ویزیت با کیفیت عالی

در جدول بالا، منظور از مجلات کوچک و متوسط، مجلات با سایز کوچک و متوسط نیست بلکه منظور مجلاتی است که از لحاظ اقتصدای و شهرت برند در سطح کوچک و متوسط قرار دارند. وزن کاغذ استاندارد برای اسناد و مدارک تجاری مختلف بین 75 تا 100 گرم در متر مربع است و وزن کاغذ مناسب چاپ عکس بالاتر است و معمولا 280 گرم در متر مربع است.

کاربرد انواع کاغذ در صنایع مختلف

کاغذ از حدود یک قرن قبل برای کاربردهای بسته‌بندی کالا نیز استفاده گسترده‌ای پیدا کرد و با اختراع مقوا و کارتن، بسیاری از کاربردهای بسته‌بندی با کاغذ ایجاد شدند. مقوا نوعی کاغذ بریستول است که به تخته بریستول نیز معروف است. مقوا انواع و کاربردهای زیادی دارد و برای مثال این روزها هم که خیلی از سفارش‌ها را اینترنتی ثبت می‌کنیم، این سفارش‌ها معمولا با جعبه‌های مقوایی به دست مشتری می‌رسد.

تولیدکنندگان کاغذ برای حفظ منابع مالی خود، نیازهای شرکت‌های دیجیتال از جمله کاغذهای مخصوص بسته‌بندی را تولید می‌کنند. صنعت بسته‌بندی کاغذی برای صنایع مختلف دیگری مثل صنایع هوایی، لجستیکی، مواد غذایی و غیره نیز کاربرد دارد و این روزها یک تجارت بزرگ محسوب می‌شود که در ادامه مطلب به برخی از این کاربردها در صنایع مختلف اشاره خواهیم کرد.

تجارت الکترونیک

به طور کلی رسانه‌های دیجیتال، بر صنایع چاپ و تولید انواع کاغذ تأثیر زیادی داشته است و این امر قطعا در ساخت و استفاده کاغذ به‌عنوان یک ابزار برای انتقال کالاهایی که از طریق تجارت الکترونیک خرید و فروش می‌شوند، تأثیر زیادی داشته است. اغلب صنایع با توجه به بازارهای دیجیتالی و اینترنتی تغییر می‌کنند و برای همگام‌سازی با دنیای دیجیتال، محصولات کاغذی نیز به سمت کاربردهای جدید رفته‎اند. این روزها دنیای دیجیتال با درآمد بسیار بالایی که دارد، بر صنایع چاپ تأثیر به سزایی گذاشته است.

در حال حاضر بازارهای دیجیتال باعث صرفه‌جویی زمانی بالایی برای مصرف کنندگان می‌شوند و از طرف دیگر خدمات بهتری نسبت به بازارهای سنتی ارائه می‌دهند. صنایعی مانند تجارت الکترونیک برای رعایت استانداردها نیاز به انواع مختلف بسته‌بندی کاغذ دارند. تجارت الکترونیک ناخواسته برای تأمین الزامات بسته‌بندی خود، از تولیدکنندگان کاغذ استفاده می‌کند و این رابطه برای طرفین سود متقابل دارد.

محصولات تجارت الکترونیک بسیار متنوع هستند و به اندازه تنوع این محصولات، به انواع کاغذهای مختلف برای بسته‌بندی نیاز است. با توجه به اینکه بیشتر فروشگاه‌های آنلاین، گستردگی فروش در مناطق مختلف دارند، برای اطمینان از تحویل ایمن محصولات، به کیفیت بالایی از بسته‌بندی نیاز دارند. البته در بیشتر موارد کیفیت بسته‌بندی به نوع کالای فروخته‌شده بستگی دارد. در صورت بسته‌بندی کالای لوکس، از درجه کیفی بالاتر کاغذ بسته‌بندی استفاده می‌شود. برای محصولات کوچک یا غیرلوکس نیز از درجه پایین‌تر کاغذ بسته‌بندی استفاده می‌شود.

صنایع غذایی

در دهه‌های اخیر، بسته‌بندی و ظروف یک‌بارمصرف کاغذی، به یک عنصر اساسی در خرید مواد غذایی و جلب نظر مصرف‌کنندگان تبدیل شده‌اند. مواد غذایی با اهداف مختلفی مثل حمل، نگهداری و تبلیغات بسته‌بندی می‌شوند. از لحاظ تبلیغاتی، ظاهر بسته‌بندی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، زیرا رقابت در حوزه صنایع غذایی بسیار بالا است و نوع بسته‌بندی محصول غذایی، محصول را متمایز از محصولات دیگر رقبا می‌کند.

از طرف دیگر به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی دولت و اهمیت روزافزون بهداشت و حفاظت از محیط‌زیست، بسته‌بندی‌های کاغذ مدرن و دوست‌دار محیط زیست جای بسته‌بندی‌های پلاستیکی قدیمی را در زندگی روزمره مردم گرفته‌اند. هنگامی‌که بخواهید کاغذ بسته‌بندی مواد غذایی را سفارش دهید، انواع مختلفی از کاغذ برای انتخاب وجود دارد. به طور کلی چهار نوع کاغذ اصلی برای بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از: کاغذ کرافت، کاغذ روکش‌دار، مقوای سفید و کاغذ افست.

انواع کاغذ بسته‌بندی دارای لطافت، زیبایی و ویژگی‌های متفاوتی هستند. در ادامه به ویژگی‌های انواع کاغذ مورد استفاده در بسته‌بندی در صنایع غذایی پرداخته می‌شود.

کاغذ کرافت (Kraft paper)

کاغذ کرافت یکی از انواع کاغذ است که از سولفات چوب نرم ساخته می‌شود و گاهی ضخیم‌تر از حد معمول و به رنگ‌های کرمی و سفید نیز ارائه می‌شوند. ضخامت آن‌ها معمولا بین 80 تا 120 گرم است. کاغذ کرافت دارای نیروی کششی بالایی است و از لحاظ نیروی کششی انواع مختلفی دارد مانند سبک، خیلی سبک، راه‌راه و بدون دانه. کاغذ کرافت در بسته‌بندی دستمال‌کاغذی، میوه‌های خشک و مانند این‌ها در صنایع غذایی و بهداشتی کاربرد دارد

کاغذ کرافت علاوه بر صنایع بهداشتی و غذایی در صنایع دیگر نیز استفاده می‌شود و برای مثال در ساخت پاکت نامه‌ها، اوراق بهادار، پرونده پزشکی و مواردی از این دست کاربرد دارد. علت استفاده زیاد از کاغذ کرافت، سازگار بودن آن با محیط‌زیست و توانایی مناسب آن برای حمل‌ونقل است.

کاغذ روکش‌دار (Coated paper)

مواد اولیه ساخت این نوع کاغذ، صفحات مسی، کاغذ معمولی و رنگ هستند. رنگ‌دانه‌ها، چسب و دیگر مواد کمکی مانند روکش و توسط ابزار مخصوص بر روی سطح مقوا کشیده می‌شوند، سپس خشک و آماده استفاده می‌شوند. چون این نوع کاغذها دارای سطح صاف و تمیز هستند، چاپ بر روی آن‌ها به‌خوبی انجام می‌گیرد. ضخامت آن بین 70 تا 250 گرم است. بیشترین کاربرد این نوع کاغذ برای بسته‌بندی سیگار است و دیگر استفاده این نوع کاغذها برای تولید برچسب‌ها و جعبه مقوایی انواع خوراکی است.

مقوای سفید (White cardboard)

ترکیبی تک یا چندلایه از خمیر شیمیایی سفید و کاغذ است. سطح مقوا سفید و صاف بوده و دارای بافت محکمی است. این نوع مقوا معمولا در ساندویچی‌ها و پیتزا فروشی‌های لوکس استفاده می‌شوند و برخی از بسته‌بندی‌های کارخانه‌ای مواد غذایی نیز از این نوع مقوا استفاده می‌کنند. مقوای سفید علاوه بر کاربرد در صنایع غذایی در صنایع دیگر مانند بسته‌بندی‌های نفیس، کیف کوچک هدیه، جعبه‌های هدیه، کارت ویزیت و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد

کاغذ افست (Offset paper)

سطح کاغذ افست معمولا سفید و صاف است، اما سفیدی، ضخامت و صافی این نوع، از انواع کاغذ مشابه آن کم‌تر است. در سال‌های اخیر از این نوع کاغذ برای بسته‌بندی میوه‌های خشک مانند شاه‌بلوط استفاده می‌شود و البته برای موارد دیگری در صنایع غذایی نیز از این نوع کاغذ استفاده می‌شود. قبل از ورود این نوع کاغذ به صنایع غذایی، کاغذ افست، برای چاپ جلد کتاب‌های تک‌رنگ یا چندرنگ، متن کتاب‌ها، نقشه‌ها، پوسترها و این موارد استفاده می‌شد.

صنعت عکاسی

انسان‌ها معمولا چیزهای سرگرم کننده را دوست دارند، عکاسی و چاپ عکس یکی از مواردی است که علاوه بر سرگرمی، مرور خاطرات را نیز به همراه دارد. حرفه عکاسی با ورود به عصر دیجیتال، تقریبا همه‌گیر شده است و هر فردی در موبایل خود عکس‌های زیادی ذخیره کرده است. شاید خیلی‌ها فکر می‌کنند با عکاسی دیجیتال دیگر کار و بار لابراتوراهای عکاسی کساد شده باشد، اما این طور نیست. شاید مردم قبلا برای ظاهر کردن حلقه‌های فیلم دوربین‌های عکاسی، بیشتر به لابراتوارهای عکاسی مراجعه می‌کردند، اما در حال حاضر بسیاری از مردم یک آلبوم سیار دیجیتال در تلفن همراه خود دارند که بسیاری از این افراد مایل هستند برخی از هزاران عکسی که در گوشی خود دارند را بر روی قاب‌های کوچک و بزرگ بر روی میز یا دیوار اتاقشان مشاهده کنند یا در یک آلبوم خاطرات ثبت کنند.

هنوز خیلی از ادارات عکس‌های چاپی کاغذی از مراجعین خود می‌خواهند. عکس‌های جشن‌‌های مهمی چون عروسی و تولد نیز به‌صورت کاغذی چاپ می‌شوند و برای صاحبان عکس یادآور خاطرات خوب زندگی هستند. البته نباید عکس‌های دنیای تبلیغات را فراموش کرد. با توضیحات گفته‌شده، مشخص شد که کاغذ در عکاسی نقش مهمی دارد و در صنعت عکاسی نیز از اهمیت آن کاسته نشده است. در ادامه مطلب به معرفی انواع کاغذ در صنعت عکاسی پرداخته می‌شود.

کاغذ عکس براق معروف به گلاسه (Glossy Photo Paper)

کاغذ عکس براق دارای سطح بازتابی بسیار صاف و براق است و دارای روکش با کنتراست بالا است. وقتی سطح این نوع کاغذ را لمس کنیم، دارای سطحی نرم و صاف است.

کاغذ عکس مات (Matte Photo Paper)

کاغذ عکس مات دارای سطح بسیار صاف است اما برخلاف کاغذ عکس براق، بدون درخشش است. پرداخت کاغذ مات هنگام چاپ دارای کنتراست کمتر است و اغلب برای تقویت بافت چاپ استفاده می‌شود.

کاغذ عکس درخشان یا لاستر (Lustre Photo Paper)

بیشتر پرتره‌ها (عکس چهره) و عکس‌های مراسمی مانند عروسی بر روی کاغذ عکس درخشان چاپ می‌شوند. این نوع کاغذهای عکس دارای براقی جزیی با یک بافت لطیف و غالبا لوکس همراه هستند. پرداخت این نوع کاغذها معمولا بین کاغذهای عکس مات و براق است.

کاغذ عکس بوم (Canvas Photo Paper)

کاغذ بوم دارای بافت پارچه‌ای مانند است که بسیار برجسته و تزیینی است. این نوع کاغذ معمولا برای ساخت کتاب‌های نفیس و قاب‌بندی‌های هنری است.

کاغذ عکس پوششی (Woven Photo Paper)

این نوع کاغذ معمولا با صمغی به نام رزین پوشانده شده که همین پوشانندگی باعث درخشان شدن آن می‌شود. البته رزین استفاده شده در این نوع کاغذ خاصیت ضدآبی را نیز به کاغذ عکس پوششی اضافه می‌کند. این نوع کاغذ عکس برای عروسی‌ها، پرتره‌ها و عکاسی حرفه‌ای مناسب است.

کاغذ عکس انتقالی (Transfer Photo Paper)

برای کیفیت کاغذهای انتقال معمولا از فرمول خاصی استفاده می‌کنند و قابل شستشو هستند، طوری که بعد از شستشوی این کاغذ، عکس موجود بر روی کاغذ، روشن‌تر می‌شود. این نوع کاغذهای عکاسی مخلوطی از کاغذ با پارچه‌های 100 درصد پنبه هستند.

کاغذهای عکس با بافت ویژه (Textured Photo Paper)

کاغذهای عکس با بافت ویژه انواع مختلفی دارند که چاپ عکس بر روی آن بی‌نظیر است. تمام چاپ‌های انجام شده بر روی این نوع کاغذها بدون لکه یا سیاهی است. این نوع کاغذها در برابر آب مقاوم هستند و برای سازگاری با اکثر چاپگرهای عکس جوهرافشان ساخته شده‌اند.

صنعت چاپ

اگر شما صاحب یک کسب و کار کوچک در صنعت چاپ هستید یا در این حوزه فعالیت دارید، مثلا بازاریاب این حرفه هستید، باید انواع کاغذ مورد استفاده در این صنعت را بشناسید. در این صنعت مهم نیست چه چیزی چاپ می‌کنید یا طراحی شما چقدر عالی است، اگر کاغذ چاپ خوبی نداشته باشید، سرمایه‌گذاری شما به هدر خواهد رفت. در ادامه متوجه خواهید شد که چرا نوع کاغذ در صنعت چاپ این‌قدر مهم است و چه عواملی کاغذ با کیفیت خوب را از کاغذ با کیفیت بد جدا می‌کند. در صنعت چاپ همان‌قدر که کار بر روی صفحه ‌نمایش کامپیوتر برای طراحی مهم است، خرید کاغذ مناسب و خرید انواع کاغذ نیز مهم است.

چرا کاغذ در صنعت چاپ از اهمیت بالایی برخوردار است؟

انتخاب بهترین نوع کاغذ برای هر پروژه‌ای با درک اینکه چرا کاغذ چنین عنصر مهمی است، آغاز می‌شود. مشتریان معمولا با کیفیت خوب محصولات و خدمات شما، یک بازاریاب ناخواسته برای شما خواهند بود. پس نباید فراموش کرد که داشتن یک کار چاپی با کیفیت بالا باید یک شغل با کیفیت بالا داشته باشید که علاوه بر طراحی عالی، از کاغذ عالی نیز استفاده کنید.

فرض کنید دو شرکت رقیب که دارای طراحی حرفه‌ای مشابه و پیشنهاد‌های مالی مشابه هستند، برای شما نمونه کار می‌فرستند. کارت‌پستال شرکت الف نازک، شل و وارفته است، رنگ‌ها کسل‌کننده و بدون جذابیت هستند و مانند این است که جوهر سطح کاغذ را خراشیده است. کارت‌پستال شرکت ب ضخیم و محکم است، رنگ‌ها درخشان و جوهر بی‌عیب و نقص است. شما کدام شرکت را انتخاب می‌کنید؟ جواب مشخص است، شرکت ب را انتخاب می‌کنید. پس بهتر است شما به‌عنوان دارنده یک کسب و کار برای صرفه‌جویی و سود بیشتر، سرمایه‌گذاری خود را به خطر نیندازید و کاغذ با کیفیت مطلوب را تهیه کنید.

از طرف دیگر طبق تحقیقات انجام شده و از لحاظ روانشناسی دو حس بصری و لامسه در خرید و بازاریابی بسیار مهم هستند، این دو حس هر مشتری در صنعت چاپ بسیار مهم است که بر روی انواع کاغذ اعمال می‌شوند.

بهترین نوع کاغذ در صنعت چاپ بستگی به نوع پروژه دارد

انواع کاغذهای مختلفی در دنیا وجود دارند که در بخش انواع کاغذ در همین مقاله به آن‌ها اشاره شد. اما باید نوع کاغذ را با توجه به نوع پروژه چاپ انتخاب کرد. نوعی از کاغذ ممکن است برای چاپ کاتالوگ مناسب باشد اما برای چاپ کارت‌پستال چندان مناسب نباشد. علاوه بر این هر صاحب کسب و کار چاپی، هنگام تهیه کاغذ باید از ویژگی‌های کاغذ برند انتخابی خود آگاه باشد.

اگر می‌خواهید یک بروشور چاپ کنید، بهتر است از کاغذ براق استفاده کنید، زیرا علاوه بر اینکه دارای درخشش است، دارای ضخامت و استحکام مناسب نیز هست. معمولا کاغذ با پوشش براق برای به چشم آمدن و جلب‌توجه کردن مناسب است، زیرا براق بودن کاغذ باعث جلوه دادن به طرح‌های رنگارنگ در صفحات مختلف می‌شود.

کاغذهای مات معمولا برای ظرافت دادن به طرح و انحصاری کردن آن مناسب هستند. اگر شرکتی هستید که شعار پایداری محیط‌زیست را سرلوحه کار خود کرده‌اید، بهتر است از کاغذهای بازیافتی استفاده کنید که مشتریان خاص خود را دارد و برای مشتریان شما نیز استفاده از کاغذهای بازیافتی مهم خواهد بود.

در برخی پروژه‌ها، هم می‌توان هم از کاغذ مات استفاده کرد و هم از کاغذ براق. برای اینکه کیفیت و زیبایی کار را بسنجید، می‌توانید از هر کدام یک نمونه چاپ کنید و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید و با توجه به تأثیرگذاری کار، نوع کاغذ را انتخاب کنید. خلاصه اینکه کیفیت و نوع کاغذ در چاپ خیلی مهم است و می‌تواند باعث موفقیت یا شکست یک کسب و کار در صنعت چاپ شود.

سخن پایانی

زندگی انسان امروز به یک زندگی دیجیتالی تبدیل شده است اما هنوز نقش کاغذ در این زندگی مهم به نظر می‌رسد و نه تنها در این دوران کمرنگ نشده است، بلکه در بسیاری از کاربردهای جدید نیز وارد شده است. در این مطلب سعی کردیم در ابتدا روند تکامل کاغذ از دوران باستان تا دوران کنونی را بیان کنیم و سپس به انواع روش‌های تولید کاغذ پرداختیم. پس از آن انواع کاغذ از لحاظ اندازه و وزن و همچنین کشورهای تولیدکننده عمده آن را معرفی کردیم و به کاربردهای کاغذ در صنایع مختلف مثل صنایع بسته‌بندی، صنایع غذایی، عکاسی و چاپ پرداختیم. امیدواریم که این مطلب برای آشنایی کامل یا اصطلاحا صفر تا صد شما با انواع کاغذ و کاربردهای آن مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را بیشتر با این اختراع ارزشمند و کاربردی آشنا کنیم.